Logo LeForum
x
  • Accueil
  • actualités
  • Crebis
  • trimestriel
  • membres
  • contact

Back to top
ACTU

Quand l'enfance s'efface

>> Octobre 2025
Nederlandse versie

Il y a des enfants dont l'autonomie ne chante pas la liberté, mais murmure la solitude. Cela a été mon cas. Dans les lignes qui suivent, je souhaite en témoigner et interpeller.

Chez moi, l'autonomie n'a jamais été un choix, mais un cri silencieux dans un foyer brisé. Mes parents se sont séparés avant même que je ne souffle ma première bougie.

J'ai d’abord vécu chez mon père, jusqu'à mes huit ans. Une maison où la décharge parentale faisait rage, où la violence était partout, brutale, implacable et parfois matérialisée. C'était un lieu où grandir signifiait apprendre à cacher ses peurs, à faire taire ses pleurs.

Puis je suis partie vivre avec ma mère. Elle faisait ce qu'elle pouvait, malgré les démons qui la rongeaient, ses dépendances, ses blessures. Assumer deux enfants, du jour au lendemain, s'est révélé un combat trop dur. Elle était souvent absente, prise dans les méandres de la prostitution, laissant mon frère et moi dans un vide immense et un silence qui pesait...

Avec mon frère, nous étions seuls, livrés à nous-mêmes, dans un monde d'adultes. Ma mère partait parfois pendant des jours, laissant 200 euros sur la table, comme une promesse brisée d'attention et de protection.

Alors, avec mon frère, on apprenait à se débrouiller, à survivre dans l'ombre de l'absence et à se faire forts. J'ai appris très tôt à marcher seule dans ce désert d'indifférence, à devenir l'ombre de moi-même, forte et fragile. Loin de la chaleur d'un regard tendre, nous avons connu la violence sourde, celle qui déchire sans bruit.

Puis il y a eu la pédopsychiatrie, ce lieu où l'on m'a enfermée sous prétexte de soins, où la maltraitance revêt des habits froids, des protocoles et des silences.

Un an et demi après ma dernière hospitalisation, un peu avant mes 16 ans, une altercation avec ma mère, un éclat de colère, et la rupture fut définitive.

Elle m'a demandé de partir. Je ne suis plus jamais revenue.

Laissant place aux institutions, l'Aide à la Jeunesse, des couloirs sans lumière, des portes fermées, des voix étouffées. De place en place, puis sans place en institution, je me suis retrouvée dans la rue, un an environ, à errer, à lutter pour survivre dans un monde froid et indifférent.

Je suis devenue autonome, mais à quel prix ?

Une autonomie arrachée, sculptée dans la douleur, la drogue, la survie, une solitude enveloppée de peur et de méfiance. A force de les trouver fermées, je n'osais plus frapper à aucune porte.

Mais aujourd'hui, j'écris pour déranger, pour réveiller les consciences, pour que ces mots ne glissent pas comme une pluie froide sur des cœurs endormis.

Pourquoi tant d'enfants sont-ils livrés au vide, abandonnés à l'ombre des institutions censées les protéger ?

Pourquoi confond-on autonomie et abandon, indépendance et isolement ?

L'autonomie ne devrait pas être une survie dans le silence, mais une danse fragile entre soutien et liberté, un chemin éclairé par des mains tendues, des regards vrais.

 

Je suis aujourd'hui pair-aidante, maman solo d'une petite fille de bientôt quatre ans, et je travaille pour l'Aide à la Jeunesse. Parce que j'ai connu l'absence, j'ai choisi d'être cette présence, celle qui dit : « Je suis là. Je te vois. Tu n'es pas seul ».

L'autonomie, la vraie, n'est pas un isolement, c'est le courage d'accepter l'aide et la force de se relever, ensemble.

Alors j'appelle, j'interpelle, je crie dans le silence : « Ne laissons plus jamais un enfant seul face à ses tempêtes ».

Car chaque enfant qui lutte dans l'ombre, c'est toute une société qui se perd.

Écoutons leurs voix, tendons-leur la main.

Redonnons à l'autonomie son vrai visage : celui d'un chemin où personne ne marche seul.

 

Ce témoignage est celui de notre collègue Ambre. Elle l'a partagé le 15 avril 2025 à Namur, lors d'une journée d'échanges et de réflexion consacrée à l'accompagnement des jeunes sur le chemin de l'autonomie, organisée par Impulsion. Ce texte a été republié dans le N° 444 du Journal du droit des Jeunes.

-----

Er zijn kinderen voor wie autonomie geen vrijheid zingt, maar eenzaamheid fluistert. Zo was het voor mij. In de volgende regels wil ik daarvan getuigen en jullie wakker schudden.

Voor mij was autonomie nooit een keuze, maar een stille schreeuw in een verbroken gezin. Mijn ouders scheidden voor ik mijn eerste kaarsje kon uitblazen.

Ik woonde eerst bij mijn vader, tot mijn achtste jaar. Een huis waar ouderlijke onmacht woedde, waar geweld overal was, brutaal, meedogenloos en soms tastbaar. Het was een plek waar opgroeien betekende: leren je angsten te verbergen, je tranen te onderdrukken.

Daarna ging ik bij mijn moeder wonen. Zij deed wat zij kon, ondanks de demonen die haar kwelden, haar verslavingen, haar wonden. Twee kinderen van de ene dag op de andere alleen moeten opvoeden bleek een strijd die te zwaar was. Zij was vaak afwezig, verstrikt in de kronkels van prostitutie, en liet mijn broer en ik achter in een immense leegte en een drukkende stilte...

Met mijn broer waren we alleen, aan onszelf overgeleverd, in een wereld van volwassenen. Mijn moeder vertrok soms voor dagen, tweeduizend euro op tafel latend, als een verbroken belofte van aandacht en bescherming.

Dus met mijn broer leerden we ons plan te trekken, om te overleven in de schaduw van afwezigheid, om sterk te worden -. Ik leerde heel vroeg alleen te lopen in deze woestijn van onverschilligheid, om de schaduw van mezelf te worden, sterk en kwetsbaar tegelijk. Ver van de warmte van een tedere blik, leerden we de stille vorm van geweld, die scheurt zonder geluid.

Daarna kwam de kinderpsychiatrie, die plaats waar ik werd opgesloten onder het voorwendsel van zorg, waar mishandeling zich kleedt in koude kleren, protocollen en stiltes.

Anderhalf jaar na mijn laatste opname, kort voor mijn zestiende verjaardag, een ruzie met mijn moeder, een uitbarsting van woede, en de breuk was definitief.

Zij vroeg me te vertrekken. Ik ben nooit meer teruggekomen.

Daar kwamen de instellingen, de Jeugdhulp, gangen zonder licht, dichte deuren, gedempte stemmen. Van plek naar plek, en uiteindelijk zonder plek, belandde ik op straat. Ongeveer een jaar lang, zwerven, vechten om in een koud en onverschillig wereld te overleven.

Ik ben autonome geworden, maar tegen welke prijs?

Een autonomie die ik heb moeten afdwingen, uit pijn en overleving gehouwen, omhuld door angst en wantrouwen. Omdat ik te vaak gesloten deuren had gevonden, durfde ik op den duur nergens meer aan te kloppen. Maar vandaag schrijf ik om te verstoren, om bewustzijn wakker te schudden, zodat deze woorden niet glijden als koude regen over slapende harten.

Waarom worden zoveel kinderen aan de leegte overgeleverd, achtergelaten in de schaduw van instellingen die hen juist zouden moeten beschermen?

Waarom verwarren we autonomie met verlating, onafhankelijkheid met isolement?

Echte autonomie zou geen overleven in stilte moeten zijn, maar een fragiele dans tussen steun en vrijheid, een pad verlicht door uitgestoken handen, echte blikken.

 

Ik ben vandaag ervaringsdeskundige, alleenstaande moeder van een dochtertje van bijna vier jaar, en ik werk voor Jeugdhulp. Omdat ik afwezigheid heb gekend, heb ik ervoor gekozen deze aanwezigheid te zijn, degene die zegt: "Ik ben hier. Ik zie je. Je bent niet alleen".

Echte autonomie is geen isolement, het is de moed om hulp te aanvaarden en de kracht om samen weer op te staan.

Dus roep ik, schud ik wakker, schreeuw ik in de stilte: "Laten we nooit meer een kind alleen tegen zijn stormen achterlaten".

Want elk kind dat in de schaduw vecht, is een stukje van onze maatschappij die verloren gaat.

Laten we naar hun stemmen luisteren, laten we hen onze hand reiken.

Laten we autonomie haar ware gezicht teruggeven: dat van een pad waar niemand alleen hoeft te lopen.

 

Dit getuigenis is van onze collega Ambre. Ze deelde het op 15 april 2025 in Namen, tijdens een dag van uitwisseling en reflectie over de begeleiding van jongeren op weg naar autonomie (georganiseerd door Impulsion). Deze tekst werd opnieuw gepubliceerd in nr. 444 van het Journal du droit des Jeunes.

Pour être tenu au courant de nos actions, veuillez remplir le formulaire ci-joint : FORMULAIRE

info@le-forum.org / +32 02 600.55.66

COPYRIGHT © 2017, FORUM BRUXELLLOIS DE LUTTE CONTRE LA PAUVRETÉ
Crafted by KERN-IT